ОТА-ОНАЛАРГА ТАВСИЯЛАР

ОТАСИ УРГАН ҚИЗ БАХТСИЗ БЎЛАДИ

"Қизим 6- синфда ўқийди. Жуда шўх. Ҳали ёш бўлишига қарамасдан жуда кийинишга ўч. Бунинг устига танбеҳ берсак, бизга гап қайтаради. Дадаси унинг бундай қилиқларидан ғазабланиб қизини уради. "Дадаси, урманг!" десам, лекин эрим "Э, буни калтак билан қайтармасак, жуда қулоқсиз бўлиб кетяпти", дейди. Эрим қизимизни урса, юрагим увишади. Чунки "Отаси урган қиз бахтсиз бўлади" деган гап бор элда. Нима қилишга ҳайронман. Маслаҳат беринг, илтимос.

Марҳабо, Жалақудуқ тумани."

Таҳририятимизга келган ушбу мактубга вилоят хотин-қизлар қўмитаси қошидаги "Психолог" уюшмаси раҳбари Наима Ҳалимова шундай жавоб беради:

- Кексалар "Қиз боланинг кўзи қизил бўлади" дейишади. Бу билан қиз бола гўзалликка, ороланиб, ўзига зеб бериб юришга ўч бўлишига ишора қилинган. Бироқ ҳар нарсанинг ўз вақти - соати, меъёр-мезони бор. "Қизим жуда шўх", дебсиз, демак, қизингизнинг бетгачопар, андишасизлигини у кичкиналигида шўхликка йўйгансиз. Гапларим аччиқ туюлса, ранжиманг. Сиз айтаётган ҳолат ён-атрофимизда кўп учрамоқда. Жажжигина қизалоғининг юзингда кўзинг борми дея, ҳамма гапни гапиришини "шўхлик", "дадил"ликка йўйиб, оғзи қулоғида бўлиб юрганлар, сал вақт ўтиб ёшгина қизчаси гап қайтарса, насиҳатини қулоғига олмаса, катталарни ҳурмат қилмай қўйса, "нима қилай, энди нима бўлади?" деб бош чангаллашади. Сезишимча, сизларнинг оилангизда ҳам шундай ҳолат бўлган.

Модага ўчлигига келсак, бунда ҳам мен ўзингизни айбдор деб биламан. "Мен киймаганни қизим кийсин!", "Қизимни қўғирчоқдек ясантириб юраман!", гоҳ эрингиз билан айтишиб, гоҳида яширинча, гоҳ ошкора бозорга тушиб, кичкина қизчага энг сўнгги урфдаги нарсаларни олиб берган ўзингиз эмасми?...

Бир ривоятда донишманд олти ойлик чақалоғининг тарбиясида кечиккан ота-онага танбеҳ бергани эсингиздами? Хулосани ўзингиз чиқариб олаверинг.

Тавсиялар:

- Қиз болани урманглар! Қиз болани уриб бўлмайди. "Отаси урган қиз бахтсиз бўлади" деган гапда жон бор. Уйида ота-онасидан меҳр-муҳаббат кўрмай ўсган қиз кўчадаги сохта ва алдамчи меҳрга алданади. Охир-оқибатда эса унинг ҳаёти чиройли бўлмайди.

- Қизингизнинг дугоналари билан қизиқинг. Уларнинг ота-онаси билан мулоқотда бўлинг. Танбеҳингизга гап қайтарганида урманг, аксинча, ён-атрофдаги тарбияси ноқис қизларни мисол келтириб, "Ота-онасига гап қайтаргани учун, фалончининг ҳаёти яхши эмас, қизим. Сен бизнинг шаънимиз, ҳаётимизсан. Сен ҳақингда бирор нохуш гап чиқса, Худо кўрсатмасин, отанг иккимиз буни кўтаролмаймиз" деб мулойимлик билан тушунтиринг.

- Мактаб ўқувчиси бўлган қиз бола кийимга, тақинчоқларга ўчлиги унинг одоби кўнгилдагидек эмаслигига ишора бўлади. Кўзга ташланмайдиган, сипо кийимлар қиз боланинг қадрини баланд қилиши ҳақида гапиринг. Қизингизга кўпроқ яқин бўлинг. Унинг олдида ўзингизни катта одам, она эмас, қизингиз билан тенгдош дугонадек тутинг. Тергайверсангиз, у сиздан бегоналашиб, узоқлашиб кетаверади. Қизингиз билан сирдош бўлишга ҳаракат қилинг.

- Яхшиси, қизингизни тикиш-бичиш, пазандалик курсларига юборинг. Унинг ёшида айни шундай ҳунарларни ўрганиш мақсадга мувофиқ. Тикувчиликка қўли келишиб кетса, чиройли кийимларни ўзи тикади. Унинг қизиқишини яхши томонга йўналтириш сизнинг қўлингизда. Ўн -ўн бир ёшли қизчани йўлдан қайтариш қийин эмас, буёғи сизнинг оналик тадбиркорлигингизга боғлиқ.

Қиз ўстираётган ота-оналар зийрак, диққатли ва меҳрибон бўлишлари керак. Агар оилангизда қиз фарзанд улғаяётган бўлса, бу сиздан эҳтиёткорлик ва оқилликни талаб қилади. Меъёрни унутманг. Меҳрда ҳам, талабчанликда ҳам ўртамиёна бўлинг. Унутманг, яхши ота-оналарнинг фарзандлари ҳам яхши бўлади. Фарзандингизни тарбиялашдан аввал ўзингизни тарбия этинг. Фарзандларингиз сизга қараб улғайишади.

УМИДА ёзиб олди.