Аёл қалбининг мусаввири

МЕН АНДИЖОНЛИКЛАРНИ ЯХШИ КЎРАМАН

Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Муқаддас Ҳолиқова ўзининг кино ва театр саҳнасида яратган ранг-баранг образлари орқали халқимизга яхши таниш. Асосан, характерли: шаддод, урушқоқ, дангалчи ва қўпол хислатли қаҳрамонлар актриса талқинида ҳаётий акс этади. Муқаддас Ҳолиқова билан суҳбатлашиш мақсадида у фаолият олиб бораётган Ўзбек миллий академик драма театрига ташриф буюрдик ва опа билан суҳбатда бўлдик.

- "Аёлнинг бахти унинг оналигида", деган иборага муносабатингиз?

- Аёл - она қилиб яратилган. Она деган ном эса аёл учун бахт. Бу шундай бахтки, у фарзандларини яхши тарбия қилиб, уларни соғғлом камол топтиришда, болалар улғғайгач меҳнатингизнинг мевасини кўришда сезилади. Агар улар яхши тарбия топган бўлса, чеккан заҳматингиз унут бўлади. Болаларининг ортидан яхши сўз, раҳмат эшитганида дунёда аёлдан бахтли инсон бўлмайди. Шунинг учун ҳам аёлнинг бахти оналигида. Онанинг бахти эса фарзандлар камолини кўришда.

- Сиз аёл, она сифатида ўзингизни бахтлиман, дея оласизми?

- Худога шукр, мен аёл, она, шунингдек, буви сифатида ҳам жуда бахтлиман. Яратганга шукр, фарзандларим менинг айтганимни қилишади. Яхши тарбия берганман, деб айта оламан.

- Бугунги кун қизлари ва аёлларига қараб фахрланиб ёки ачиниб кетган ҳолатларингиз бўлганми?

- Бу нарса ҳар бир даврда бўлади. Бугунги кун қизлари жудаям яхши тарбия кўрган. Ота-онасининг гапини икки қилмай, юзларини ерга қаратмай бахтини топаётган қизларни кўриб кўзингиз ва дилингиз қувнайди. Бугунги кун қизлари, ёшлари жудаям бахтлилар. Ёшларнинг имкониятлари кўплигини кўриб, ҳавас қиламан. Улар учун ҳамма нарса муҳайё, ижод килишлари, ўз ақли, изланувчанлиги, билимларини намоён эта олишлари мумкин.

Бироқ, баъзиларини адашиб, алданиб, билиб-билмай ҳаётлари изидан чиқаётганини кўриб ачинасан, киши. Ўзбек қизларининг чет элларга чиқиб, бўлмағғур ишлар билан шуғғулланаётганини эшитсангиз, наҳотки, бизнинг қизлар шу ишларни қилаётган бўлса, деб хафа бўлиб кетасиз. Баъзи қизларимиз нафақат ўзлари, балки бутун Ўзбекистон аҳлини, миллатимизнинг юзига қора суртиб, ориятларини сотаётганлиги жудаям ачинарли. Бугун давр балоси гиёҳвандлик ва шу каби офатлар домига афсуски, ўзбек аёли ва қизлари ҳам чалиниб қолаётганлиги аянчлидир.

- Кўпроқ шаддод, қатъий, урушқоқ характерли қаҳрамонлар образини яратасиз. Аслида Муқаддас Ҳолиқова ҳаётда қандай инсон?

- Аслида шаддод ва тўғғрисўзман. Орқамдан гап чувалаштириб юрмайман. Одамнинг бетига гапираман, дангалчиман. Лекин оилада маъсума аёлман. Хўжайиним нима десалар ҳам қўлим кўксимда "хўп бўлади" деб тураман. Мен агар ҳаётда ҳам шаддод бўлганимда эди саҳнада уни кўрсатмасдим. Агар аҳамият берган бўлсангиз, саҳна ва экранда мулойим характерли роллар ижро этадиган санъаткорлар ҳаётда аксинча бўладилар. Лекин бир марта умуман салбий ҳусусиятлари бўлмаган маъсума аёл образи топширилди. Шуни ўйнаганимда "Сизга бу роль ярашмабди" дейишганди. Балки, сунъий туюлгандир. Ўзимни ҳаётда салбий одамман, деб ҳисобламайман. Кечиримлиман.

Болалигимдан эртаклар эшитиб, катта бўлганман. Яхшилик яхшиликка, ёмонлик ёмонликка олиб бориши ҳақидаги тушунчалар миямда қолиб кетган. Фарзандларимга ҳам "жон қизларим, инсон ҳаётда камтар бўлиши керак" - деб айтаман. Агар мен бугун юлдуз булсам, эртага йўқ бўлиб кетишим мумкин. Мен мағғрурлик ва манманликни ёмон кўраман. Камтарликни қадрлайман ва ўзимни ҳам камтар инсонман, деб айта оламан.

- Охирги марта таъсирланиб ўқиган китобингиз қайси ва у қачон бўлган?

- Китоб ўқишга очиғғи вақтим етмайди. Кетма-кет пьесалар ўқиймиз, роль ёдлаб кўзларимиз чарчайди-да, кейин бошқаси сиғғмай қолади. Яхши кўриб ўқиганим "Шайтанат" бўлган. Биз кўп сафарларда бўламиз, йўл, иш, чарчоғғи билан китоб ўқий олмаймиз. Эҳтимол, бу баҳонамасдир. Умуман олганда, китоб ўқиб туриш керак. Бу менинг камчилигим.

- Вилоят газеталарига кўп санъаткорлар интервью бергиси келмайди. Лекин Сиз ҳеч иккиланмай рози бўлдингиз...

- Мени қидириб, эътиборга олиб, айнан мен учун вақтини ажратиб кимдир келганидан хурсанд бўламан. Ахир, бу дақиқаларни қанчалар орзиқиб кутганмиз-ку. Биздан ҳам интервью олишармикан, журналистлар келармикан, мениям суратим газетада босилиб чиқармикан, деган орзулар билан юрганмиз. Ахир, газета биз санъаткорлар ва мухлислар ўртасидаги кўприк ҳисобланади. Мен Андижон аҳлини яхши кўраман. Яхши кўришим шундаки:

Андижон, Андижон, мен сени

яхши кўраман,

Андижон, Андижон мен сенга

келин бўламан!

қайнона, қйнотам андижонлик, лекин Тошкентда яшаб қолишган. Турмуш ўртоғғим Тошкентда яшаб ўсганлар. қайнона-қайнотам Тошкентда 60-йиллардан бери яшасалар-да, соф Андижон шевасида гапиришади. Эсимда бор, янги келин бўлиб тушганимда қайнотам Андижон шевасида гапирганларида ҳайрон қолганман.

Келинлигимдан ташқари яна бир нарса борки, Андижонга борсам байрамона кайфиятни ҳис қиламан. Чироқларнинг ёғғдуси, гулларнинг очилиб туриши баҳри дилингизни очади. Андижонликлар меҳмондўст халқ.

- Бу кунларга етишингизга сабаб бўлган инсонлар ҳақида гапириб берсангиз?

- Бу кунларга етишимга аввало, онам сабаб бўлганлар. 5-синфлигимда мени болалар саройига, театр тўгарагига олиб борган. У ерда ҳам кўп спектакллар ўйнардик. Ўша пайтларда ҳам тенгдошларимдан кўра гавдалироқ, тўлароқ бўлганим учун бўлса керак кўпроқ оналар ролини ижро этардим. У ердаги устозим Учқун Раҳматов мактабни тугатганимда мени санъат олийгоҳига олиб келди. Институтни тамомлаганимда эса устозим Лола Ҳўжаева театрга олиб келдилар. Кўряпсизми, онам тўгаракка, тўгаракдаги устозим олийгоҳга, олийгоҳдаги устозим эса театрга олиб келдилар. Мен уларнинг барчасидан миннатдорман, уларга бошим ерга теккунча таъзим қиламан.

Суҳбатдош:

Феруза ИқБОЛ қизи.