МУШОҲАДА

ИККИНЧИ ХОТИН БЎЛИБ ЯШАШ - АЗОБ

Яқин-яқинларгача "Бу фалончининг иккинчи хотини ёки фалончи иккинчи хотин бўлиб тегиб олибди" деган ғғалати гаплар бизларга хунук эшитиларди. Аммо ҳозирги кунда қўшхотинлик аста-секин турмуш тарзимизга кириб келаётгандай? Афсуски, бундай турмуш тарзини айрим ўзига тўқ одамлар, ишбилармонлар, энг ёмони, тузуккина мансабдор шахслар ҳаётида ҳам кузатиш мумкин. Жамиятимизда ҳар хил йўллар билан иккинчи хотин бўлиб тегиб олаётган аёлларнинг кўпайиб бораётганлиги эса бундан-да аянчлидир.

Тўғғри, Ислом дини покиза никоҳ, ҳалол оила қуриш, фарзандларни тўғғри тарбиялаш, аёлларга инсоф билан қараш тарафдори. Лекин у "Биринчи хотинини зор қақшатиб, норози қилиб, болаларини чирқиратиб, бир-бирига душман қилиб, иккинчи хотинга уйланинг" деб таълим бермайди. Аксинча, Ислом барчага тенглик, баробарликни тавсия этади.

Ҳозирда қўшхотинлик оилавий муҳитга, фарзандлар, айниқса, қизлар тарбиясига ўта салбий таъсир кўрсатмоқда. Ўйлаб кўрсак, енгилтаклик йўлига кирган барча қиз-жувонлар турмуш икир-чикирига бардош бермаган, инжиқ ва майдагап, рўзғғоридан нолиб ажраган сабрсиз аёллардир. Улар осонгина бировга иккинчи хотин бўлиб тегиб олган ёки бегона эркакнинг қармоғғига илинган.

Ўзингиз ўйланг, эрингиз сизни ҳар қандай ёмонликдан асрайди, авайлайди, бемаза ҳаракатлар қилмайди. Лекин иккинчи хотинга уйланган эркакларнинг кўпчилиги иккинчи аёлини истаган қўйига солади. Турли йўллар бимлан уни камситади, кўп масалаларда масъулликни ҳис этмайди. Ташқаридан кузатсангиз гўё эрмак учун яшаётгандай.

Шу ўринда, айтиш жоизки, виждони пок, инсофли, ориятли, ўз қадр-қимматини билган, ғғурури баланд аёл ҳеч қачон оилали бўлган бегона эркакка иккинчи хотин бўлиб тегиб олмайди.

Инсоф билан айтганда чиройли, баланд уйлар қурилишида, рўзғғорнинг бекаму-кўст бўлишида, фарзандларнинг тарбияли, ўқимишли бўлиб етишувида биринчи хотиннинг хизмати озми?! "Уйим-жойим, болам" деб, "тинчлигимиз бузилмасин, уйимдаги гап кўчага чиқмасин", деб сабр-бардош билан яшаган аёл бахтли бўлишга, эри ва оиласи билан тинч, осо-йишта турмуш кечиришга юз фоиз ҳақли. Чунки у биринчи бор эрини оталик бахтига мушарраф қилган. Фарзандларини отасига меҳрибон, ҳурмат руҳида тарбиялаган. Ўз вақтида эрининг иззат-ҳурматини жойига қўйган. Шундай хотини қолиб, иккинчи хотинга уйланган, унга ўз хотинидан нолиб борган эркак том маънодаги "мунофиқ" ёки "номард" деган тамғғага ло-йиқдир.

Ўзимнинг узоқ йиллик педагогик фаолиятим давомида жуда кўп воқеаларнинг гувоҳи бўлганман. Ўн беш йиллар аввал бир ўқувчи қизимиз кўққисдан ўз жонига қасд қилди. Таъзияга бордик. Фарзанд доғғида куйган онанинг аҳволини тасвирлашга қалам ожиз. "қизим ўта ориятли эди. Отасининг қилмишидан уяларди..." дея нола қиларди она. Маълум бўлишича, ота қўшни қишлоқдаги бир енгилтак аёлнинг уйига яширинча кириб олган. қиз бу ишдан хабар топиб, уйда бироз кўнгилсизлик бўлган экан... қиз ёшлигига бориб бўлган воқеаларни ўзига сингдира олмай, "иснод" деб билиб, жонига қасд қилган экан.

... Иккинчи хотинга уйланаётган ёки иккинчи хотин бўлиб оила қураётганлар юқоридаги каби жиҳатларни ҳам унутмасликлари лозим. қолаверса, бундай оилаларда фарзанд туғғилганда оталикни белгилаш, ёлғғиз оналар сонининг ортиб бориши сингари қатор муаммолар юзага келади. Бу муаммолар шубҳасиз, жамиятимизга, айниқса, ёшлар тарбиясига салбий таъсир кўрсатади. Бундан ташқари, ана шундай йўл тутган аёл маҳалла-кўй, эл-юрт олдида ота-онасининг, ака-укаларининг юзини ерга қаратади. Улар аёлга бундай номаъқбул иш тутганлигини очиқ-ошкор айтиб, юзига солмаса-да, руҳан эзиладилар, одамлардан ор қиладилар.

Гапни мухтасар қиладиган бўлсам, иккинчи хотин бўлиб яшаш азоб, иккинчи хотин бўлиб бировнинг эрига тегиб олиш, бу гумроҳликдан ўзга нарса эмас. Ҳаётда ҳамма нарса ўткинчи. Кайфу-сафо, айш-ишрат - булар вақтинчалик нарсалар. Ана шу ўткинчи "фароғғат"ни деб аёл ўз шаънини булғғамаслиги, қадрини ерга урмаслиги керак.

Кароматхон МЎМИНЖОНОВА,

Хонобод шаҳар, "Анҳор" МФЙ

маслаҳатчиси.