БИЗНИНГ СУҲБАТ

ИНСОН ИНТИЛИБ ЯШАШИ КЕРАК

"Эсмеральда" сериалидаги дубляж маҳорати орқали халқ эътиборига тушган актриса Шоҳида Узоқованинг кино ва театрда яратган ранг-баранг образлари, самарали меҳнатлари ва хизмати эътиборга олиниб, ўтган 2010 йилда юртбошимиз томонидан "Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист" унвонига муносиб деб топилди.

Биз актриса фаолият олиб бораётган Ўзбек Давлат драма театрида бўлиб, жамоадош ҳамкасблари Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Доно Бобохонова, театрнинг ёш режиссёрларидан Сайфиддин Мелиев ва ёш актёр Самиддин Сафаровлар билан Шохида опа ҳақидаги фикрларини билмоқчи бўлдик.

Сайфиддин Мелиев: - Шоҳида опам жудаям оптимистлар. Мен уларнинг хафа бўлганларини ҳеч қачон кўрмаганман. Доим кулиб юрадилар. қувноқ бўлганларидан, у киши билан барча ҳамкасблар суҳбатлашишга ошиқади. Шоҳида опа 53 ёшга кирган аёлга сира ўхшамайди.

Хуллас, театрда ким билан суҳбатлашмайлик, Шоҳида Узоқова шаънига жуда кўп илиқ гаплар айтишди. Уларнинг фидойи, жонкуяр ва тартиб-интизомни яхши кўришлиги ҳам тилга олинди. Биз ана шу таъриф-тавсифлардан келиб чиқиб, актрисани суҳбатга тортдик.

- Шоҳида опа, ишда талабчан ва тартиб-интизомни ёқтирар экансиз. Оилада қандайсиз?

- Оилада ҳам жуда талабчанман. Тозаликни ёқтираман. Бетартибликларни кўрсам чидаб туролмайман. Тозалик бор жойда барака бўлади. Бир нафар ўђлим бор, уни ҳам қаттиққўл она бўлиб катта қилганман. Кийиниши, юриш-туриши, ўқишлари доим назорат остида бўлган. Аёл ораста бўлиши, йўқдан бор қила олиши керак. Мен илк бор театрга ишга келганимда битта юбка, битта костюм ва иккита кофтам бор эди, холос. Лекин ҳамма менга "Зўр кийинасан-а?" дейишарди. Ваҳоланки, кийимларнинг сони ўша айтиб ўтганимдек эди. Лекин мен ўзимга мос, ярашган кийим танлардим ва уларни озода кийишга ҳаракат қилардим. Ўђлимга ҳам доим шуни тайинлайман. Бир марта ундан жаҳлим чиққан. У пайтлари корейс сериалларида йигитлар енгсиз кўйлак ва ипи чиққан кепка кийиб чиқишарди. Бир маҳал қарасам, Алишер ҳам шунақа кийиниб олибди. Хафа бўлиб кетдим. Уни урушиб бердим. У эса баттар жаҳлимни чиқариб: "Ая, бу мода", дейди. "Унда сен Шохиданинг ўђлимисан, деб сўрашса, "йўқ" деб айтгин", - дегандим. Шундан сўнг у рисоладагидек кийиниб юрадиган бўлди.

Демоқчиманки, инсон нафақат оила, ишда, ўқишда балки, шахсиятида ҳам тартибли бўлиши керак. Шунда ҳаёти гўзал ва хурсандчиликка бой бўлади.

- Аёл ва она сифатида, бугунги кун аёл-қизлари ҳақида нима дея оласиз?

- Ўз ижодимни бошлаганимга 23 йил бўлди. Шу вақт мобайнида жуда кўп мамлакатларда сафарда бўлдим. У ерларда ҳам турфа аёлларни учратдим. Шунинг учун ҳам ђурур билан айта оламанки, ўзбек аёллари барибир бошқача. Улар уйим, жойим, болам-чақам деб яшайдилар. Оиласи учун курашадилар. Уларнинг жони ҳам, кучи ҳам, меҳнати ҳам аёллигида. Бугунги кун аёлларига ҳавас қиламан. Улар ҳам уй, ҳам ишга бемалол улгуриб, рўзђор аталмиш ђорни тўлдиришга ҳалол меҳнатлари билан ҳисса қўшаётганлиги қувонарли ҳолдир. Эркак - оиланинг устуни. Лекин мана шу устуни бўлмаган ёлђиз аёллар ҳам ҳалол-пок оила кам-кўстини бутлаб, фарзандларини тарбиялаб келмоқдалар.

Тўђри, кишини хафа қиладиган холатлар ҳам учрайди. Аёл аввало, она. У фарзандларини тўђри тарбиялай олиши керак. Агар у таниқли олима бўлиб, лекин болаларини тарбия қила олмаса, унинг қилган илмий ишлари бекор. Айниқса, қизлар тарбияси нозик масала. Мен ўђлим катта йигит бўлиб қолганидан кейин кўча-кўйда фақат қизларга қарайдиган бўлиб қолганман. Чиройли, яхши қизларни кўрсам, "қанийди менинг ҳам шунақа келиним бўлса", - деб ҳавас қиламан. Баъзида эса кўнглим ођрийди. Яъни, баъзи бир туппа-тузук қизларда маданият етишмайди. Телефонга ёпишиб олишган, ҳатто серқатнов бўлган катта йўлларда ҳам қўлидан "сотка" тушмайди. Кийинишларига қараб, ачинасан... Уларнинг меъёрдан ортиқча очиқ-сочиқ кийинишлари бу замонавийлик эмас. Ҳар қандай вазиятда ҳам миллийлигимизни унутмаслигимиз керак. Чунки европаликларга тақлид қилиб кийиниш қизларимизнинг сођликларига путур етказиши мумкин. Сођлом бўлмаган организм эса ҳар жиҳатдан оналикка тайёр бўлиши даргумон...

- Оддий томошабин кўпроқ санъаткорларга тақлид қилишади. Айниқса, кийинишда. Сиз бугунги санъаткорларнинг кийиниш маданиятини қандай баҳолайсиз?

- Бугунги кун киноларида, айниқса, бу нарса яққол кўзга ташланади. Чунки концерт ва томошаларда махсус саҳна кийимлари кийишса, киноларда эса оддий либосларида кўринади. Аммо киноактрисаларнинг яримяланђоч ҳолда чиқишларига қаршиман, менталитетимизга мос кийимлар кийишлари тарафдориман. "Шабнам" фильмини олайлик, миллийликни замонавийлик билан уйђунлаштирган. Бўлар экан-ку, дўппи кийса. "Узунсочли" фильми намойиш этилганидан сўнг айрим қизлар соч ўстира бошладилар. Яна бир фильм "Севгинатор"да режиссёр хатто, роботга ҳам атлас кийдириб олиб чиқди. Гўзаллик оддийликда эканлигини унутмаслигимиз керак.

- Ёлђиз қолиб, кўнглингизга назар ташлаганингизда унда кўпроқ нималарни кўрасиз?

- Инсонда юракнинг тори бор дейишади-ю, ҳозир шунга тегдингиз... Бизнинг олдимизга кўплаб ёшлар келишади "ўргатинг", деб. Улар бир-икки роль билан "юлдуз" бўлиб кетаман, деб ўйлашади. Афсуски, бундай эмас. Санъаткорларга жуда қийин. Чунки санъат йўли жуда машаққатли йўл. Мазкур соҳа кишилари "юлдуз" бўлгунларича улардан кўп меҳнат қилишлари, тинимсиз изланишлари талаб этилади. Уларнинг пешонасидан қон аралаш тер чиққандагина кўзга кўрина бошлаши мумкин. Лекин машҳур бўлиш осон, бироқ севимли бўлиш қийин. Масалан, мен ўзим ҳам шу кунларга етгунча кўп қийналганман. Дадам санъаткор бўлишимга қарши турдилар. Уларнинг хоҳиши билан савдо техникумида ўқидим. У ерни тугатиб, кабель заводида лабарант бўлиб иш бошладим. Мен яшаш учун курашни ўша даврларда бошлаганман. Кран хайдашни ўрганганман. Чунки, кранчиларнинг маоши юқори эди. Тўђри, мен пулни биринчи ўринга қўймадим. Лекин яхши яшаш учун ҳаракат қилганман. Кран хайдашнинг меҳнати ођир, масъулияти катта. Озгина хато қилсангиз неча тонналик юк кимнингдир устига қулаб тушиши мумкин. Аммо мен бор фикримни, зеҳнимни ишга солиб, шу ишни қилдим. Бошқалар 100 сўм маош олса, мен 500-600 сўм маош олардим. Меҳнатдан қочмадим. Мактабни битирганимдан кейин тўртинчи йили санъат институтига ўқишга кирдим.

...Санъатни танлаганим учун дастлаб отам мендан ранжигандай бўлган, лекин кейинчалик ҳаммаси изга тушиб кетган. Мендан хурсанд ҳам бўлган.

Ўтган йил менга жудаям қутлуђ йил бўлди. Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист унвонини олдим. Афсуски, отам шу кунларимни кўрмади, у кишига ижодимнинг гуллаган даврини кўриш насиб этмади.

Инсон орзу қилади ва у ҳамма орзуларига эриша олиши мумкин. Фақат бунинг учун матонат, шижоат ва қаттиқ меҳнат керак. Кимнинг тўрт мучаси сођ бўлиб, оёқ-қўли меҳнатга яроқли, кўзи равшан экан, у аввало шукр қилиши лозим ва албатта, кучли бўлиши керак.

- Ичида дарди кўп одам кўп кулади, дейишади. Бу борада фикрингиз қандай?

- Эҳтимол, тўђридир. Аммо бизнинг инсон бўлиб туђилишимизнинг ўзи мўъжиза. Шунинг учун ҳам ҳаётни севаман ва қувноқ, шодон яшасам дейман. Мен ҳар бир нарсадан завқ олишга ўрганганман. Одам ђанимат, уларни авайласам, ортимдан чиройли из қолдирсам, дейман. Бироқ, менда ҳам қийналган пайтларим бўлади. Лекин йиђламайман. Юз-қўлларимни ювиб, ўзимга оро бераман-да, ойнага қараб шеър ўқийман. Ўқиганларимдан эса тасалли оламан.

- Суҳбатингиз учун раҳмат.

Суҳбатдош: Феруза УСМОНОВА.