ҲУҚУҚИЙ МАЪРИФАТ

МУЛКИЙ МУНОСАБАТЛАРДА ТЕНГЛИК

Хизмат тақозосига кўра бир оила можаросида иштирок этишимга тўђри келди.

Уй эгасининг айтишича, ўђли хотини билан ажрашганда келин уйдаги бор бисотни, ҳаттоки эрининг кийимларигача олиб кетган экан.

...Турмушда нималар бўлмайди, дейсиз. Оилалар бузилиши ва никоҳ бекор қилинишида мулкий низолар пайдо бўлади.

"Оила Кодекси"га биноан эр ва хотиннинг никоҳ давомида орттирган мол-мулклари, шунингдек, никоҳ қайд этилгунга қадар бўлажак эр-хотиннинг (улушлари) умумий маблађлари ҳисобига олинган мол-мулклари уларнинг биргаликдаги умумий мулки бўлиб, эр-хотиннинг улушлари тенг бўлинади. Умумий мулкка эгалик қилиш, ундан фойдаланиш ва уни тасарруф этишда эр-хотин тенг ҳуқуққа эгадирлар.

Оилада эр-хотиннинг мулкка бўлган ҳуқуқларига оид масалаларни никоҳ шартномасини расмийлаштириш орқали тартибга солиш мумкин.

Никоҳ шартномаси ФҲДЁ органида қайд этилгунга қадар ҳам, шунингдек, никоҳ даврида ҳам тузилиши мумкин. Фақат у никоҳ давлат рўйхатига олинган кундан бошлаб кучга киради ва ёзма шаклда тузилиб, албатта, нотариал тартибда тасдиқланиши шарт.

Никоҳ шартномаси орқали эр ва хотиннинг биргаликдаги ёки барча мол-мулкига, унинг айрим турларига, улардан ҳар бирининг мол-мулкига нисбатан биргаликдаги улуши ёки алоҳида эгалик қилиш тартиби ўрнатилади. Ушбу шарт-нома уларнинг мавжуд мол-мулкига нисбатан ҳам тузилиши ҳамда эр-хотиннинг бўлђуси мол-мулкига нисбатан ҳам келишуви билан исталган вақтда ўзгартирилиши ёки бекор қилиниши мумкин.

Бу муҳим ҳужжат қандай шаклда тузилган бўлса, унинг ўзгартирилиши ёки бекор қилиниши ҳам шундай шаклда амалга оширилади. Уни бажаришдан бир томонлама бош тортишга йўл қўйилмайди ва у эр-хотиндан бирининг талаби билан фақат суднинг хал қилув қарори асосида ўзгартирилади ёки бекор қилинади.

Шу нуқтаи назардан, тегишли қонун-қоидаларга амал қилинса, юқоридаги каби кўнгилсизликлар келиб чиқмайди.

қамбарали ҲАМДАМОВ,

Асака шаҳар Давлат нотариуси.