САНЪАТИМИЗ ЮЛДУЗЛАРИ

АЁЛНИ МУҲАББАТ КУЧЛИ ҚИЛАДИ

Актриса Доно Бобохонованинг қалб сирлари билан ўртоқлашиш ниятида у фаолият олиб борадиган Ўзбек Давлат драма театрига ташриф буюрдик. Севимли санъаткоримизга ўзимиз ва мухлисларни қизиқтирган қатор саволлар билан мурожаат этдик. Ортда қолган йўллар ва йилларга яна бир нигоҳ ташладик.

- Баъзида бугун машҳур бўлиш, юлдуз бўлиш бир оз осон бўлиб қолгандай туюлади. Сизнинг бу кунларга етишингиз осон бўлмаган бўлса керак?

- Мен, ҳеч қачон юлдуз бўлишга интилмадим. Фақатгина ўзим севган касб билан шуғулландим ва меҳнат қилдим, холос. Мен театр саҳнасида рол ўйнаётган, томошабин кўнглига кириб бораётган устоз санъаткорларга ҳавас қилардим. Санъат институтида билим олдим ва уни тамомлаб, янги очилган Ўзбек давлат драма театрига илк қалдир-ғочлардан бири сифатида кириб келдим. Менинг хаёлимни юлдуз бўлиш эмас, мана шу устоз санъаткорларнинг назарига тушиш, уларни қойил қолдириб рол ўйнаш фикри банд этган. Ҳар доим шунга ҳаракат қилганман. 18 ёшимдан бошлаб то шу кунгача кўплаб асарларда турли образлар яратдим. Улар ичида миллий ва жаҳон драматургиясининг дурдона асарлари бор. Мен бу кунларга осонлик билан эришмаганман. Бунинг ортида машаққатли меҳнатлар, уйқусиз тунлар, қанчадан-қанча тўкилган аччиқ кўз ёшларим, юрагимнинг оғриқлари қолган. Шунинг учун ҳам ортимда қолган азобли йўлга кўпам қарагим келмайди. Аммо баъзи-баъзида унга нигоҳ ташлаб туриш ҳам керак. Гарчи театрда кўп меҳнат қилган бўлсам-да, мени кино халққа танитган. "Бозор кўрмаган йигит" фильмидан кейин кўчаларда юра олмай қолганман.

Баъзан қараб туриб машҳур бўлиш осон, деб ўйлаб қоламан. Агар яхши пул сарфлаб, бир ой тинимсиз реклама қилсанг, машҳурсан. Бу ҳозир умуман, муаммо эмас. Битта кинода ўйнаб юлдуз бўлиб кетиш мумкин. Аммо худди шундай тезлик билан йўқ бўлиб кетиш ҳам жуда осон.

- "Санъат қурбонлик талаб қилади", дейишади. Сизда ҳам санъат учун нималардандир воз кечишингизга тўғри келганми?

- Албатта. Мен турмушга чиққанимда турмуш ўртоғим театрда ишлашимга, санъатда бир умр қолишимга розилик берганлар. Дарҳақиқат, тўйдан сўнг иккимиз театрда бирга ишладик. Аммо орадан бир оз вақт ўтиб, у киши ўзини бутунлай кинога бағишлади ва мен театрда қолдим. Санъат, айниқса, театр жуда ҳам катта қурбонлик талаб қилади. Мен ҳам уч нафар фарзандим билан ишлашимга тўғри келган. Фарзанд тарбиясида эса онам менга ёрдам берган. Йўқ. Барибир бўлмади. Бир куни турмуш ўртоғим менга "ё театрни ёки ои-лани танла", дея шарт қўйди. Мен бу гапни узоқ ўйладим ва театрни танлашга қарор қилдим.

- Тўйларга чиқиб турасизми?

- Фақат танишларимнинг тўйларида хизмат қилишим мумкин. Лекин пул учун алоҳида буюртма билан тўйларга бормайман. Мен қўшиқ айтмайман. Аммо қўшиқ айтишни билмаган санъаткорлардан жаҳлим чиқади. Баъзан шундай "санъаткор"ларни ҳам кўриб қоламиз, бировнинг ашуласини қўйиб олиб бу ёқда оғзини қимирлатиб туради. Мен бунақа сохталик ва ёлғончиликка чидаб тура олмайман.

- Актёр ва актрисаларнинг тўйга чиқишларига ўзингиз қандай муносабатдасиз?

- Санъаткорсиз тўй-тўй эмас. Бу ҳақиқат. Лекин муккаси билан тўйга кириб кетиш ҳам яхши эмас. Баъзан шундай санъаткорларни эшитаман, спектакль бошланганда саҳнага чиқиб, орада бирров тўйга бориб келиб, яна саҳнага чиқар ёки умуман, келмай қўя қолар экан. Бу нарсани тамоман қоралайман. Агар билсангиз, ҳақиқий актёр ҳеч қачон бой бўлмайди. Улар мағрур камбағаллардир, деган эди устозларимиздан бири. Чунки улар санъатни, ижодни ўйлайди, пул топишни эмас. Инсон дунёга келади, кетади. Ана шу ҳаётда уялиб қолмайдиган умр кечириши керак. Ортингдан яхши гап билан эслашсин. Тўйлар биринчи ўринга чиқиб қолмаслиги керак.

- Нима учун киноларда кўринмаяпсиз ёки ўзингиз хоҳламаяпсизми?

- Биласизми, ҳозир кинолар ҳам ғалати бўлиб қолган. Менга кўп таклифлар бўлади. Лекин уларда ўзимни кўра олмайман. Менга у роллар енгил-елпи ва бачкана туюлади. Албатта, бу шахсий фикрим. Менга ёқадиган, менинг ёшим ва дидимга мос рол бўлса, жон деб ўйнайман.

- Ҳар бир бола онасидан қарздор дейишади. Уни улғайтириш жараёнида бу қарзлар тобора орта боради. Буни қандай қилиб узиш мумкин, деб ўйлайсиз?

- Буни ҳеч қачон узиб бўлмайди. Она фарзандига ҳаёт беради. Она берган меҳр-муҳаббат ҳаққини адо этиб бўлмайди. Фарзандлар эса ота-онасига қарз тўлашни хаёлига ҳам келтирмаслиги керак. Биз уларни фақат хурмат қилиб, эъзозлашимиз, дуоларини олишимиз зарур. Одам одамдан қарз олиши мумкин. Лекин ота-она бола учун берган нарсалари қарз эмас. Шунинг учун ҳам ҳар бир фарзанд бу нарсаларни қарз эмас, фарз деб билиши лозим.

- Аёлни ишлашга, шоирни ёзишга, ижодкорни ижод қилишга мажбур этадиган куч нима?

- Дард. Кишини қийнайдиган нарса бу - дард. Агар инсоннинг дилида дард бўлса, у тинч қўймайди. Қийнаб туради ва ижод қилишга, олға боришга мажбур этади.

- Бу дунёда топганларингиз ва йўқотганларингиз?

- Топганим уч фарзандим. Йўқотганим эса бир фарзандим - бевақт оламдан ўтди. Деярли икки йил муолажа олиб борилди. Лекин... Кейин болам бечора сўниб, бизни ташлаб кетди... Аввало, инсон дунёга келиб топган энг катта бойлиги фарзандлари бўлади. Топган ҳаловати фарзандларининг тинчлиги ҳисобланади.

- Агар сизга 18 ёшлигингизни қайтариб беришганда қандай яшаган бўлардингиз?

- Мен буни хоҳламайман. Чунки шу кунларга етгунимча озмунча қийинчилик кўрдимми? Тўғри, ҳамма ҳам умри давомида машаққат чекади. Шунинг учун мен яна ёш бўлиб қолишни ва яна шундай азоб чекишни истамайман. Яхшими-ёмонми ўтган умримга розиман.

- Аёлни нима кучли қилади?

- Севги. Мен ёшлигимдан театрни севганман, шунинг учун ҳам кучлиман. Бир инсонни севганман, у ҳам менга куч берган. Ижод қилишга ундаган ва илҳомлантирган. Фарзандларимни севганман, шунинг учун ҳам ҳар қандай машаққатларни енгишга куч топа олганман. Мухлисларимни севаман. Шунинг учун ҳам уларга ҳар доим муҳаббатимни ва эзгу тилакларимни бахшида этаман. Илоҳим, бизнинг бахтимизга биз севган инсонлар омон бўлишсин!

Суҳбатдош: Феруза ИҚБОЛ