БУГУННИНГ ГАПИ

БИЛИБ ТУРИБ ТИКОННИ БОСМАНГ

Боламни кўргани келдим. Оиламни олиб кетмоқчиман, ая, - деди Ботир бошини хам қилганча.

Боядан бери ўзини базўр тутиб ўтирган аёлнинг ғазаби қайнади:

- Боламни кўргани?! Саккиз йил деганда энди эсингизга тушибди-да бола, а?

Дўмбоққина қизчани етаклаб хонага кириб келган Муниса йигитга унсиз тикилди. Унинг кўзларидаги нафратни сезган йигитнинг боши янада қуйи эгилди.

- Мана шу қизча сизнинг болангиз, - давом этди қайнона кесатганнамо. - Чирой-чиммати жойида, бақувват, лекин...

Ботир жавдираганча қайнонасига боқди.

- Лекин забони йўқ, - деди-ю, буви йиғлаб юборди. - Бунинг сабабчиси эса сиз бўласиз. Сиз бир эмас, икки инсоннинг бахтини кемтик қилдингиз...

Аёл йиғлаган кўйи юрагидаги дарду аламни тўкиб солар, қаршисидаги йигитни гап билан савалар эди. Ботир унсиз ерга тикилиб қолди. Қулоқларига аламли сўзлар кирарди-ю, хаёли паришон, ўтган кунлари бирин-кетин кўз ўнгидан ўтар эди...

...Ўрта мактабни тугаллаган кезлари эди. Нодир билан апоқ-чапоқ бўлиб қолишди. Улар улфатчилик қилишар, кўп вақтларини биргаликда ўтказишар эди. Бир куни Нодир қоғозга найча қилиб ўралган нарсани унга тутди.

- Чекиб кўр, мазза қиласан.

- Нашами? - сўради Ботир найча қоғозни олар экан.

Нодир унсиз бош қимирлатди. Улар бутазорда узоқ ўтиришди. Ботир ҳақиқатан ҳам "мазза" қилди. Лекин эртасига боши оғриб, ланж бўлиб юрди. Нодир билан белгиланган муддатда иккинчи кайфни сурмагунча бу ҳол уни тарк этмади. Шундай қилиб Ботир гиёҳвандликка ўрганиб қолди.

"Оилали бўлса, эси кириб қолар", дея ота-онаси уни уйлаб қўйди. У 35 ёшга кирганда оилали бўлди. Лекин "Ўрганган кўнгил ўртанса қўймас" экан. Дастлаб ёш хотинига билдирмай наша чекиб юрган Ботир кейинчалик ошкора гиёҳвандликка ружу қўйди. Ҳатто хотини ҳомиладор бўлиб қолганда ҳам бу "ҳунари"ни ташламади.

Бир куни у уйига кеч қайтди. Хотини олиб келган овқатга ҳам қарамай тошдай қотиб қолди. Унинг онги, вужуди карахт эди. Муниса эрининг чўнтагидан рўмолчага ўралган шприц билан аллақандай талқонга ўхшаган нарсани топиб олди. Эртасига Ботирдан унинг нима эканини сўраганда "дори" деб қўя қолди.

Ҳеч қанча вақт ўтмай Ботир катта хажмдаги наркотик модда билан қўлга тушди. Уни қамоқ жазосига ҳукм этишди. Оиланинг тикланишига, куёвининг яхши томонга ўзгаришига кўзи етмаган Мунисанинг ота-онаси қизини олиб кетишди.

Ҳар куни томирига "заҳри қотил" юбориб ўрганган Ботир қамоқхонада азоб исканжасида қолди. Танаси тиришиб, ўзини йўқотар даражага келди. Узоқ даволанишга тўғри келди. Йиллар ўтган сари у ўзига кела бошлади. Саккиз йилни соғлиги, бахтини йўқотганлигини ҳис қилиб ўтказди. Энди унинг кўзига оиласи кўрина бошлади.

Қамоқдан чиққач, фарзанди борлигини эшитди. Уни кўриш, Мунисанинг ота-онасидан узр сўраш, уларни олиб кетиш илинжида бу ерга келганди. Лекин қайнона-қайнотаси, хотини унинг гуноҳларини кечира олишармикан? Кечирмасалар керак. Бунга ҳақлари бор. Кўр кўзлар очилди, лекин жуда кеч.

- Айбдорман, ая, мени кечи-ринглар! - йигитнинг томоғи ачишди.

Кўзларига қуйилиб келаётган ёшни аранг тутиб, ютинди. Муниса эса ҳамон жим. Онасидан истиҳола қилибми, индамайди. Бир оздан сўнг аёл қизалоқнинг елкасидан тутиб, имо-ишора билан йигит томон ундади:

- Бор, болам. Даданг билан кўриш.

Йигит чўккалаб қизчани бағрига босди. Босди-ю, елкалари силкиниб, "пиқ-пиқ" йиғлаб юборди.

***

Синглисининг қизига совчи келганини эшитгандан буён Мастура аянинг хаёлида ўз оиласида бўлиб ўтган ушбу воқеа гавдаланаверади. Ҳозир ҳам беихтиёр шу ҳақда фикрлай бошлади: "Хом сут эмган бандамиз-да", - ўйга толди ая. - Ҳукуматимиз бекорга келин-куёвларни никоҳдан аввал тиббий кўрикдан ўтказиш тўғрисида қайғурмаётган экан. Бунга ортиқча даҳмаза деб қарадикми, билмадим. Бизнинг айбимиз туфайли норасида қизалоқ нуқсонли туғилди. Энди бу нуқсонни даволаб бўлмайди. Бу нуқсон неварагинамнинг тақдирини умрбод кемтик қилиб тураверади. Синглимга "Энг аввало куёв-келин тиббий кўрикдан ўтишсин, кейин тўйга тайёргарлик кўринглар", дейман. Мен каби синглим ҳам билиб туриб тиконни босмасин.

Мастура ая ўрнидан турди. Бошига оқ рўмолни ташлаб синглисининг ҳовлисига йўналди.

МУШАРРАФ.