ҲАЁТ ҲИКМАТЛАРИ

БАХИЛЛИК БАЛОСИ

Аллоҳ асрасин, асрасин, инсонни шу балодан асрасин-да! Бахилга йўлиққанга бир қийин, унинг ўзига эса минг бир қийиндир. Бахилга раҳм даркор. Шўрлик дунёга бир келиб, ўзи учун яшай олмай кетади. Ўйлагани, пойлагани - сиз! Бахилнинг бегонаси жуда кам бўлади, у сизга энг яқин жойлашиб олади. Қай балолиғ кун келади-ю, сизга ғашлиги пайдо бўлади: афзаллик жиҳатингизни кўрди дегунча, оқара-кўкара бошлайди. Бировни сиз деб безовта бўлиши кишини нохуш қилади, сиз ўзингизни ундан нарироқ оласиз, битган ишларингизни яшириб, ютуқларингизни қаерга беркитишни билмай мустарлик тортасиз. У эса изингиздан тушиб олади, ўзингиз айтмаган нарсаларни бировлардан суриштириб, ҳидлаб-искаб юриб билиб олади, яна дарди оғирлашади. Қитмирлик билан бундан кейинги режаларингизни билмоқ истайди. Кўнгилбўшлик қилиб айтиб қўйсангиз, ҳали бошланмаган, ё бор, ё йўқ ишлар учун ҳам касал бўла бошлайди, шўрлик! Ё Аллоҳ, у ўзи учун қачон яшайди, дейсиз! Кўнгилга солгин, мендан нари бўлсин, мен ҳам меҳнатимнинг гаштини ўзим кўрай дейсиз! Ўшани ўйлаб ишга боргингиз келмайди. Юрган йўлингизда у билан гаплашадиган, уни ўйлайверадиган бўлиб қоласиз.

Яна бир жиҳатдан қараганда, бахил ҳам Аллоҳ томонидан юборилган хосиятли тортиққа ўхшайди. Ҳа, ҳа, ўрни келганда дунёда бахиллар борлиги учун шукрона келтириш жоиз: яхши одамларнинг энг яхши насиҳатларини ҳам қулоғингизга олмаслигингиз ёки уларнинг мақтовларидан ҳаволаниб, ўзингизга талабчанликни сусайтириб қўйишингиз мумкин. Бахил бор жойда эса ҳамиша ҳушёрсиз, ўзингизни текшираверасиз, "Шу қилганингга ҳам мана буни қойиллатай, мана бу ишни охирига етказай", деб басма-басига ҳаракат қиласиз, кучингизга куч қўшилади. Инсон камолотга етиши учун яхши-ёмон, оқ-қора, хунук-чиройли мавжудликлараро яшаши самарали экан. Луқмони Ҳакимдан қандай қилиб бу қадар яхши бўлишга эришдингиз дейишса, "Ёмон ишларнинг тескарисини қилиб", деб жавоб берган эканлар. Шу боис ҳам бахилларни қарғамаслик, ёмон кўрмаслик керак. Аллоҳнинг ҳамма қилгани яхшиликка дейишади-ку! Бундай бадфеъл одамлар баъзан душман бўлиб дўстнинг ишини қилади: масалан, сиз чумоли эдингиз, бир бахилга ўчакишиб шерга айландингиз. Сизни шер даражасига олиб чиққан шу БАХИЛ!

Бахилжон, сен бировни ёмон кўриб эдинг, Аллоҳ ёмонлигингни яхшиликка айлантирди. Ё Аллоҳ, бахилларнинг жазосини шу йўл билан берармикин! Бировга қилган диққат-эътиборингни ўзинг учун сарфлаганингда ундан бир неча бор зўр бўлиб кетардинг. Ўзингга раҳминг келсин, бахилжон, бировларга куйма!

Сен яратмаган бирор гўзалликни бошқаси яратса ич-ичингдан ҳавас қил! Бориб этагини ўп! "Биродар, мен-ку шуни яратолмадим, агар сен ҳам шуни уддаламаганингда бир гўзаллик кам бўларди", дея рағбат бер! Ҳавас қил, бировнинг ютуғига астойдил ҳавас қилсанг, Худойим ҳатто ундан юксакроққа олиб чиқади сени!

Умр жараёнида шу нарса такрор ва такрор исбот бўлдики, модомики кимдир истеъдод бўлиб, бахилликни ҳам касб қилса, шу офат, унинг бошига етаркан. Худо унга элнинг муҳаббатини насиб этмас экан. Тавба дейсан киши, у истеъдод яратаверади, қўлга олиб кўрсанг - олий меҳнат, аммо халқ уни тан олмайди, орқа ўгириб кетаверади, буюргани - шу! "Бахилнинг боғи кўкармайди" дегани - шу!

Турсуной СОДИҚОВА