ГУМОНДАН САҚЛАНАЙЛИК

Инсонлар орасида фитна-ю фасоднинг кўпайиб, эл тинчини бузгувчи, одамлар ўртасидаги дўстлик муносабатларини парчалаб, адоватга сабаб бўлгувчи бир жирканч амал борки, Ҳақ субҳонаҳу таоло бандаларни огоҳ этиб, бу тўғрида оят ҳам нозил қилган: "Эй имон келтирганлар! Гумоннинг кўпидан сақланинг! Дарҳақиқат, гумоннинг баъзиси гуноҳдир" ("Ҳужурот" сураси, 12-оят).

Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривоят қилинади. Расулуллоҳ (с.а.в.): "Гумондан четланинглар. Чунки гумон сўзларнинг энг ёлғонидир!", дедилар (Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари).

Бугунги кунда одамлар орасида бировларнинг обрўсини тўкишга ундайдиган турли ўринсиз "миш-миш"лар жуда кўп. Кимдан эшитдинг десангиз, "одамлар айтишяпти-ю", дейишдан нарига ўтмайди.

Ўртада гап тарқатувчилар борки, худди фолбинларга гап ташиб келувчи жинлар каби бир нарсанинг сал шарпасини эшитиб қолса бўлди. Унга яна нимадир қўшиб, гапни кўпайтираверади. Ҳар эшитган одам ҳам дарҳол ўзича тахминларини ишга солади. "Ҳа, демак, фалончи ундоқ қилган, бундоқ қилган. Мен уни биламан. У ўзи шунақа одам", қабилидаги гаплар секин-аста тарқалиб бораверади. Натижада бир одамнинг обрўсига салбий таъсир қилади.

...Қадим замонда бир чол томорқасини чопаётган экан, кетмони бир нарсага тегиб кетгандек бўлибди. Нима экан деб шошилмай ерни ковлаб кўрган экан, оғзи беркитилган хум чиқибди. Хумнинг оғзини очиб, не кўз билан кўрсинки, тўла олтин экан! Қувончини ичига сиғдира олмаган чол бирдан "хо-хо"лаб бақириб кулиб юборибди. Шунчалик қаттиқ кулибдики, анчагина нарида юмуш қилиб юрган кампири ҳам эшитиб, ўша ёқдан етиб келибди. Аммо кампири келгунича хумни яширишга улгурибди.

- Ҳа, чол! Намунча бақириб куляпсиз? - деб сўрабди кампир.

Қария бироз мулоҳаза қилиб кўрибди-да, фикри ўзгарибди:

- Шу десанг, кетмонни бир урган эдим, ернинг тагидан битта қарға чиқиб учиб кетса бўладими? Шунга ўзимни тўхтата олмай кулиб юбордим, - дебди.

Кампири ичида гап ётмайдиган экан, зудлик билан қўшни аёлни чақирибди:

- Ҳой қўшни! Чолим то- морқа чопаётиб кетмонни бир урган экан, ернинг тагидан иккита қарға чиқиб, учиб кетибди!

...Ўз навбатида қўшни ҳам нариги қўшнини чақирибди:

- Ҳой, қўшни! Фалончининг чоли томорқа чопаётиб кетмонни бир урган экан, ернинг тагидан учта қарға чиқиб, учиб кетибди эмиш!

Гап шунчалик тез тарқабдики, охири подшоҳнинг қулоғига етиб боргунча беш юзта қарға бўлибди. Подшоҳ чолни чақиртирибди:

- Бу нима деган гап? Шунчалик ҳам аҳмоқона гап тарқатасанми? - дўқ қилибди шоҳ.

- Олампаноҳ, бир қошиқ қонимдан кечинг, - дебди қария.

Кейин подшоҳнинг олдига хумдаги олтинни қўйиб, бор гапни айтиб берибди.

- Ундай бўлса, "Нега қарға чиқди", дединг? - сўрабди подшоҳ.

- Агар, бир хум олтин чиқди десам, гап сизга етиб келгунича беш юз хум олтин бўлиб келса, мендан қолган тўрт юз тўқсон тўққизта хумни сўраб қолишингиздан қўрқиб шундай дедим, - деб жавоб берган экан у.

Қариянинг заковатига қойил қолган шоҳ хумдаги олтинларнинг ҳаммасини унинг ўзига қайтариб берган экан.

Азизлар! Ҳаётимизда гумондан, айниқса, кимнингдир обрўсини тўкадиган гумон гап-сўзларни гапиришликдан эҳтиёт бўлайлик. Аллоҳ барчаларимизни тўғри йўлдан адаштирмасин.

Улуғбек ЙЎЛДОШЕВ,

Асака тумани.