АЁЛ ЖИНОЯТ КЎЧАСИГА КИРМАСИН

Мамлакатимизда сўнгги йилларда жиноятчиликнинг олдини олиш, контрабандага қарши курашиш ишларига жиддий эътибор қаратилмоқда.

Айниқса, чегара божхона постларидаги ўз касбига содиқ, малакали ходимларнинг сергак туриши туфайли кўплаб жиноятларнинг олди олинмоқда.

Божхона тартиб-қоидаларини бузиб, жиноят содир этаётганлар орасида аёлларнинг борлиги эса жуда ачинарлидир, албатта. Биз аёлларни биринчи навбатда она сифатида эъзозлаймиз. Қолаверса, оқила уй бекаси, вафоли ёр дея ҳурмат билан тилга оламиз. Аммо мўмай даромад топиш илинжида жиноят кўчасига кириб қолаётган баъзи опа-сингилларимиз бу эътирофларни унутиб қўйишмоқда, чоғи.

Гапимиз қуруқ бўлмаслиги учун мисолларга мурожаат қилайлик.

Барнохон (исмлар ўзгартирилган) Андижон шаҳрида истиқомат қилади. Вақтинча ишсиз. Аммо ишсизлигининг сабаби бор. У давлат корхонасида ишлаб маош олгандан кўра битта енгилгина ҳаракат билан каттагина даромадга эга бўлишни кўзлаган. Барнохон Москва-Андижон йўналиши бўйича Андижон шаҳрига учиб келди. Унинг кайфияти аъло. Чунки у Москвага бежизга бормаган. Яхшигина мол билан келяпти ахир. Фақатгина ҳар соҳада сезгир, қилни қирқ ёрадиган божхона ходимлари назоратидан бир амаллаб ўтиб олса бас. Бахтга қарши "Андижон" аэропорти божхона пости инспектори Г. Сайфутдинова томонидан қаҳрамонимизнинг юклари текширилгач, сир фош бўлади. Ҳамюртимизнинг юклари орасидан божхона баённомасида кўрсатилмаган ва инспекторнинг оғзаки сўровида айтилмаган, жами ўн дона "Фенезипам" таблеткалари чиқиб қолди. Ким билсин, эҳтимол бу уддабурон қаҳрамонимиз бундай "ишбилармонлик"ни илгари ҳам қилгандир. Аммо "кўза кунда эмас, кунида синади", деган нақл бор.

Яна бир қаҳрамонимиз - Барчиной эса Барнохондан ҳам эпчил чиқиб қолди. У Санкт-Петербург-Андижон йўналишидаги 702-рейс билан Андижон аэропортига қўнган самолётдан тушиб келаётиб хотиржам эди. Чунки вақт алламаҳал, яъни кеч соат 00-30 бўлганлиги боис, божхоначилар юкларни у қадар текширмаслигига ишонганди. Лекин Барчиной адашганди. Ҳамиша сергак божхона ходимлари ўз ишларига сидқидилдан хизмат қилишаркан, ҳамма қатори унга ҳам пешвоз чиқишди. Барчинойнинг безовталиги божхона ходимларида бироз шубҳа уйғотди. Унинг юклари текширилганда эса...ундан психотроп дори воситалари туркумига кирувчи 33 дона "Фенезипам" таблеткалари чиқиб, улар ноқонуний равишда Россия Федерациясидан олиб келинаётганлиги аниқланди.

Шунингдек, шу каби Ўзбекистон Республикаси қонунларига зид, аёллик шаънига тўғри келмайдиган ишларни амалга ошираётган хотин-қизлар афсуски, Дўстлик ва Маданият божхона постларида ҳам аниқланди.

Саодатхон Самарқанд вилоятининг Ургут туманидан. У Андижон тарафларга "ҳам саёҳат, ҳам тижорат" мақсадида келган. "Дўстлик" божхона пости инспектори М.Чибилованинг ҳушёрлиги туфайли "саёҳатчи"нинг жинояти ошкор бўлди. Бу аёл ноқонуний ҳолда меъёридан ортиқча, яъни 4000 АҚШ долларини Ўзбекистон Республикасидан Қирғизистон Республикасига олиб чиқиб кетаётган эди.

Ҳамшаҳримиз Шоҳидахон пиёдалар йўлагидан қўшни Қирғизистон Республикасига ими-жимида ўтиб кетмоқчи бўлди. Унинг қўл юкидан чиққан 1220 АҚШ доллари эса яна орқага қайтишга мажбур этди. Ўш шаҳрилик Холидахон ва бухоролик Дилбархоннинг жиноий ишлари ҳам бир-биридан кам эмас. Бири икки комплект, жами 22 грамм сариқ металдан ясалган 2 миллион 400 минг сўмлик узук ва сирғаларни, иккинчиси эса 2000 АҚШ долларини яширинча четга олиб чиқиб кетаётганларида божхона ходимлари томонидан текширилиб, тўхтатиб қолинди. Юқоридаги ҳолатлар бўйича суриштирув ишлари олиб борилаётган бўлса, баъзилари қилмишига яраша жазо олдилар.

Биз бошида айтиб ўтганимиздек, аёл киши биринчи навбатда ўзининг хулқ-атвори, юриш-туриши, меҳнати, хушмуомалалиги, топган ҳалол луқмаси билан ҳаммага ўрнак бўлмоғи даркор. Улар ўз фарзандларини, айниқса, эртага бировнинг уйига келин бўлиб тушадиган қизларини тарбияли қилиб ўстирмоғи керак. Чунки бирор қизни келин қилиш истагида эшик қоқаётган совчилар, аввало, унинг оиласига, онасига эътибор берадилар.

Бугунги кунда рўзғор тебратиш учун аёл киши ҳам эркак билан баб-баробар меҳнат қилиши яхши гап. "Ҳа" деган туяга мадор, деганларидай рўзғорнинг бирор оғир томонини кўтариши мумкин. Аммо бу "енгиллик" нопок пуллар эвазига бўлмаслиги керак. Ўйлаб кўринг, юқорида биз тилга олган, жиноят кўчасига кириб қолган аёллар бу қилмишлари билан ўз номларига, аёллик шаънига, оиласига доғ туширмадиларми? Буни жиноят остонасига қадам қўяётган аёлларимиз ўйлаб кўрсалар яхши бўларди.

...Дунёда энг оғир сўз нима? Аёлни "жиноятчи", деб аташ. Дунёдаги энг оғир нигоҳ қайси? Аёл зотининг панжара ортидан боқишидир.

Ҳаётимиз аёллар билан гўзал. Шундай экан, уларнинг оқилалиги, сабрлилиги, ҳалоллиги ҳаммасидан муҳим. Нопок йўл билан топилган бойлик эса оҳир-оқибат инсонни жарликка қулатади. Аёлларимиз жиноят кўчасига кирмасин, жарликка ҳеч қачон қуламасинлар.

Жамолиддин ЙЎЛЧИЕВ,

Андижон вилояти божхона бошқармаси катта инспектори, божхона хизмати катта лейтенанти.