МУЛОҲАЗА

ПОКИЗАЛИККА НИМА ЕТСИН?..

Сўзимизни бир ривоят билан бошлайлик. Қадим замонда, ўз даврининг подшоси катта йўл ўртасига қоятош келтириб, йўлни тўсиб қўйишни буюрибди.

Шу куни эрта тонгдан то кечга қадар йўлдан ўтган мамлакат фуқароларининг барчаси тошни айланиб ўтишибди. Аксарият кишилар подшоҳнинг солиқ олиши, лекин кўчаларнинг тозалиги ва созлиги учун ҳеч қандай амалий иш қилмаётгани ҳақида гапириб, нолишибди.

Буни қарангки, кеч кириб қолай деганда бозорга мева-чева олиб келадиган бир деҳқон йўлда турган тошни кўриб, қўлидаги юкини ерга қўйибди. Кейин йўлни тўсиб, одамларга ҳалал бераётган тошни туртина-суртина сура бошлабди. Бир пайт тош остида ҳамён кўринибди. Деҳқон уни қўлига олиб очса, ҳамёнда олтинлар билан подшонинг ёзиб қолдирган бир парча хати бор экан. Хатда: "Бу олтинлар тошни йўлдан олиб ташлаган олижаноб кишига тегишли!", деган сўзлар битилган экан...

Ҳа, юртимиз кундан кунга ободлашиб, атроф-муҳит, она-табиат тобора чирой очмоқда. Равон йўллар, покиза йўлаклардан юриб борар экансиз, бу дунёда яхшиликни шиор қилиб, қалбини эзгуликка тўлдирган яхши одамлар меҳнатидан миннатдор бўласиз.

Бироқ, баъзида кўча-кўйда кетаётиб ёш болалар тугул ҳатто ёши катта кишиларнинг тўғри келган жойларга уйларидан чиққан чиқиндиларни ташлаб кетаётганларининг гувоҳи бўламиз. Энг ачинарлиси, чиқиндилар орасида қоғозлар, озиқ-овқат маҳсулотлари, қутилар бўлиб, уларни, ҳатто ариқларга ташлаб кетадилар. Бундай номақбул ишлари билан табиатга зарар етказаётган кимсаларни ким деб аташ мумкин?

Юқорида бежизга ривоятни келтирмадик. Ҳар куни эрталабда ишга, ўқишга ёҳуд зарур юмуш билан кўчага чиқсангиз, чор-атрофимиз озода, супуриб-сидирилганини кўрамиз. Аммо юрган йўлимиздаги "харсанг"ни бир четга олишга лоқайд бўлсак-да, ҳеч йўқ ортимиздан ҳавас қилиб қоладиган ишларни қилайлик.

Шундай кишилар бор, юрган йўлида тамадди қилиб кетишади. Ўзидан ортиб қолган чиқиндиларни эса бир четга улоқтиришади. Айниқса, тамаки чекувчиларнинг айримларида маданият деган тушунча йўқ, пистани суйиб чақадиган ёшлар эса пистанинг пўчоғини тўғри келган ерга ташлаб кетишади. Қарабсизки, покиза ва озода йўлаклар кўнглингиз хира тортадиган даражада аҳлатларга тўлиб кетади...

Биз она табиат тушунчасини тўғри англаб, атроф-муҳитга, табиат неъматларига оқилона муносабатда бўлайлик! Шунда кўнглимиз ҳам, йўлимиз ҳам покиза бўлади.

Ахир, покизаликка нима етсин?..

Бахтиёржон ҲАЙИТБОЕВ,

Асака тумани.