УМР ЙЎЛДОШ

(Давоми. Боши ўтган сонда).

- Сочинг эмас, ўзинг кераксан менга деб юпата бошладиз. Шу орада юрагим қаттиқ санчиб, иситмалаб клиниканинг кардиология бўлимида ётиб чиқдим. Лекин уйимизга қайтмадим. Клиникада ишлай бошладим. "Ярашайлик, мени кечир", деб ҳар куни ортимдан ишхонамга қатнадингиз, ўртага тушган обрўли устозларимизга, ҳаётимни заҳарлаганингизни рўйи-рост айтдим.

Шундай кунларнинг бирида бардошим бутунлай тугади. Сиздан ва бахти қаролигимдан узоқ-узоқларга қочмоқчи бўлдим-у, ҳужжатларим ва уст-бошим учун уйимга, сиз йўқлигингизни мўлжаллаб бордимда, энг зарур нарсаларимни битта сумкага жойлаб, шундай эшикдан чиқсам, эшик тагида сизнинг ҳамширангиз негадир анчадан буён кўринмай қолган Малика исмли келинчак турибди.

Чиқишим билан эй йўқ, бе йўқ бўйнимга осилиб, йиғлади.

- Опажон қаерга жўнадингиз, жон опа, мени ҳам олиб кетинг, келинг иккаламиз бирга кетайлик, - деди.

- Ўзим қаёққа боришимни билмай турибман-ку, нега энди сени олиб кетарканман?.. - дедим ажабланиб.

- Опа, ҳозир борарга жойим йўқ, акам мени ўлдиради энди, - деди у кўз ёшларини артиб.

Мен эса сиз келиб қолсангиз, режаларим барбод бўлишидан қўрқиб уни ҳам бошлаб Самарқандга кетадиган поездга зўрға улгурдим. Биласиз, у ерда менинг қадрдон дугонам Моҳинур яшайди. Моҳинур бизни аёл, она сифатида тушунди ва уч кечаю, уч кундуз роса ҳасратлашдик. Кейин у вилоят ҳокимлигида ишлайдиган турмуш ўртоғи Раҳим ака орқали бизга Самарқанднинг Меҳр-тоғи деб номланган сўлим тоғли қишлоғидан иш топиб, йўлланма олиб берди. Меҳр тоғнинг меҳрли одамлари бизни қариндошларидек кутиб олишди. Ҳатто, уй ҳам қуриб беришди.

Малика чаққонгина, меҳнаткаш қиз экан. Ишдан кеч қайтаман, ҳамма ёқ саришта, овқат қилинган, кийимларим дазмолланган бўлади. Малика бечора ҳамшира бўлиб ишлайди. Яна бир ойда беш марта туғруқхонада навбатчиликка туради.

Хуллас, ҳаётимиз бир оз изга туша бошлади. Раҳим ака билан Моҳинур ҳар ҳафта хабар олиб туришади. Бир куни Маликани ёнимга чақириб:

- Кел, сен билан бир опа-сингилдай гаплашиб олайлик, - дедим. - Мени-ку, изловчим, ахтаргувчим йўқ бир етимман. Лекин сени акаларинг топиб олишса, нима қиласан?

- Опажон, - деди у бироз сукут сақлаб туриб. - Ота-оналик бўлиш буюк бахт экан. Кенжа, эрка қиз эдим оиламизда. Дадам автоҳалокатга учраб вафот этдилар. Онам эса дадамга куйиб, қон босимлари ошиб кетди-да, бир йил ўтмасдан оламдан ўтдилар.

Ўтган йили ҳамшира бўлиб янги иш бошлаганимда катта келинойим мени укасига келин қилиб олиб берди. Лекин саккиз ой ўтмасдан қайнонам "Ўғлим бечора, орзу-ҳавас кўрмади", деб бошқа бир қизга ўғлини қайта уйлаб қўйди. Куёвим юввошгина эди, онасига лом-карам дея олмади. Хуллас, кичик акамникига қайтиб келдим...

Касалхонада бир тузуккина ишлаб юрувдим, лекин ҳаётимда биринчи бор ўз раҳбаримни севиб қолдим...

Бир куни навбатчиликда қолган эдим. Ўшанда "медиклар куни" эди. У киши кириб келди.

- Малика, бугун мен ўзим навбатчиман. Менга кофе тайёрлаб бериб уйингга кетавер. Байраминг билан сени яна бир бор табриклайман, - деб столи устида турган бир даста оппоқ атиргул ғунчаларини қўлимга тутқаздилар.

Палаталарда ҳам тинчлик, оғир беморлар деярли йўқ эди, кийиниш хонасида сочларимни тартибга келтираётгандим, доктор кириб қолдилар.

- Малика, - деди у ёнимга яқин келаркан, - сочларинг шунчалар узунмиди, ҳеч кўрмаган эканман...

Мен ортимга ўгирилиб қарашимни биламан... У мени бағрига тортди...

Ўшандан кейин биз учрашиб юрдик. Яқинда эса ҳомиладор эканлигимни билиб қолдим. Бу ҳақда унга етказдим. Аввалига у менга ишонмади, кейин эса аҳлоқимга шубҳа билан қаради. Ҳатто буни ошкора ҳам айтди:

- Мендан фарзанд бўлиши мумкин эмас! Чунки... чунки мен Чернобилда нурланганман.

...Ўша пайтда бошимдан оёғимгача ток ургандай бўлди. Опажон, сиз ақлли аёлсиз, гап ким ҳақидалигини тушуниб турибсиз, деб ўйлайман. Эрингиз ростдан касалмиди?..

- Малика! - дедим нафратдан, хиёнатдан ўзимни базўр қўлга олиб. - Менинг эрим ўлган! Хоҳ ишон, хоҳ ишонма, келин бўлиб у киши билан уч ойгина яшаганман, кейин у "ўлган". У одам ўзини, ароқни, амалини севарди, холос. Бизни боғлаб турган ришта эса фақатгина уч хоналик "дом" бўлган. Менинг борар жойим, унинг эса сиғар жойи йўқ эди. Манфур ва инжиқ феълини ота-онаси тугул, опалари, укалари ҳам кўтара олмас, ёлғиз менга ташлаб қўйишган эди. Ҳа, у Чернобилда хизматда бўлгани учун нурланган, лекин унчалик эмас, халқ табобати йўли билан уни ўзим даволатганман.

Мен у кишига минг бора айтганман: "Халол-ҳақ бирорта аёлга уйланинг, биз эса бола боқиб оламиз" деб, кўнмаганди. Чунки биринчи фарзандим вафот этгандан сўнг, иккинчи ҳомилам ичимда зарарлангани учун операция бўлганман. Унинг устига юрагим ҳаста, болалик бўлишим хатарли эди.

Маликага ҳасратларимни тўкиб-соларканман, энди ялинишга ўтдим:

- Жон синглим, сендан бир ўтинчим бор, шу болани эсон-омон дунёга келтирсанг, менга берасан, хўпми?.. Хўп дегин, жон синглим, рози бўлгин. Сен эса ҳали ёшсан, соғлом аёлсан...

Томоғимга бир нима тиқилиб қолди. Малика кўксимга бошини қўйиб ўксиб-ўксиб йиғлади. Иккимиз ҳам йиғладик.

- Илоҳим, эсон-омон қутилиб олгин, жон синглим... - дея уни юпата бошладим.

...Маликанинг ой-куни етиб, ўғил фарзанд кўрди. Лекин онанинг сутини шифокорлар "отрецательний", дейишди. Яхшиямки ўзим вақтида билиб қолдим. Кейин чақалоққа донор топдик. Қишлоқдаги соғлом бир аёл болани анча вақтгача эмизиб турди.

Бу орада Малика сариқ касал бўлиб, даволангани шифохонага ётди. Уни олти ой даволатишга тўғри келди. Бола парвариши ўзимга қолди, ишхонагаям олиб бораман, уйга олиб келаман. Бола беш ойлик бўлганда қаттиқ шамоллатиб қўйдим. Қарасам аҳволи оғир. Уни бағримдан қўймай, тинмай Яратгандан шифо сўрадим. Тунлари бедор бўлиб умр тиладим: "Худойим, шу гўдакдан бошқа менинг ҳеч кимим йўқ. Боламнинг умрини узун қилгин, ахир у менинг илк, самимий ва беғубор муҳаббатимдан ёдгорим!" - деб ёлвордим.

Бола олов бўлиб ёняпти, унга сув берсам ҳам томоғидан ўтмаяпти. Миямга бир фикр келиб, шаҳд ўрнимдан турдим. Тез ювиниб чиқиб, чақалоққа кўкрак тутдим. Сийнам иссиқ ҳароратни ҳис қиларкан, ўзимда кутилмаган ажабтовур туйғуни туйдим. Фарзанд... Бебаҳо неъмат! Ич-ичимдан фарёд келди, яна Тангрига нола қилдим: "Боламни Ўзинг асраб қол!"

Оташ бўлиб ётган бола биғиллаб йиғлади, сўнг, тамшаниб-тамшаниб эмишни бошлади. Туни билан бағримдан бўшатмадим. Саҳарга яқин ухлаб қолди.

Секин ўрнимдан турдим. Бет-қўлимни юваётсам, этларим увишгандай, кўйлагимга нимадир ёпишгандай бўлди. Аввалига сув тўкилиб кетди, деб парво қилмадим. Ойна олдига борсам иккала кўкрагим атрофи хўл. Кўзларимга ишонмадим, мендан она сутининг иси келарди. Ўша, мен ўзим етолмаган, ҳар куни туғруқхонадан анқийдиган она сутининг ҳиди...

Шу орада чақалоғимнинг йиғи овози келди. Дарров бағримга босиб, эмиза бошладим.

...Баҳорга ҳам етиб келдик. Бир куни Маликага астойдил тушунтирдим: "Ҳали ёшсан, синглим, турмуш қил", - дедим. Тақдир экан, совхоз директори билан турмуш қурди.

Бошида иккаласи ҳам кўнишмади. "Майли, ундай бўлса мен боламни олиб бу ерлардан умуман кетаман", дегандим, кейин рози бўлишди.

Ҳаётимиз изга тушиб, бир яхши яшаб юрувдик, қайданам сиз излаб бордингиз?.. Мен сир-бой бермадим, сизни ҳайдадим. Лекин сиз: "Мен сенинг беморингман, даволамасанг, ўлиб қоламан", - деб уйимда ётиб олдингиз. Одамларга эса: "Ўзимнинг хотиним, мен қамалиб қолиб, энди чиқдим", - дебсиз. Гапингизга ҳамма чиппа-чин ишондилар. Ҳатто, мени ўз қизидай кўрадиган кексалар ҳам: "Қизим, болага ота керак, муроса қилиб яшанг", - дея насиҳат қилишди. Шундай меҳрибон аёл ўз эрини кечириши керак, дейишди.

Бу орада ўғилчам Фахриддин сизга ўрганиб қолди.

(Давоми бор.)

Муборак МАҲМУДОВА.