Ҳикоя

КЎЗГУ

Турғунбек ёзги таътилда Янгидала қишлоғида яшайдиган Ойгул холасиникига меҳмонга кетаётганида, қўни-қўшнилари: "Худога шукур, энди қулоғимиз тинчир экан", - деб севиниб кузатиб қолишди.

- Турғунбек, ўша ёқларда эсингни таниб, каттакон йигит бўлгунингча меҳмон бўлиб юравергин-а... - деб ҳазиллашганча ортидан қўл силтаб қолишди улар.

Нега деганда, у бечора болаларга озор бериб, кўз очирмасди. Ҳар хил бачкана сўзлар билан масхаралаб, уларни устидан куларди. Хуллас, текканга тегиб, тегмаганга кесак отгани-отган эди-да.

Ойгул хола туғилиб ўсган қишлоғидан ҳеч ёққа жилмасдан, ёлғиз ўзи Тўрткўз ити билан яшарди. Улар бир-бирларига жуда ҳам ўрганиб қолишганди. Хола анчагина кексайиб, касалманд бўлиб қолгани боис Тўрткўзга ўз вақтида егулик тайёрлаб беришга доим ҳам қурби етмасди. Шунинг учун Тўрткўз бирон луқма илинжида эртаю кеч у ер-бу ерда санқиб юрарди.

Турғунбек пешин маҳали қишлоқ йўналишида қатнайдиган автобусда манзилга етиб келди. У ҳеч ёққа бурилмасдан тўппа-тўғри холасиникига кириб борди. Ойгул хола том соясида бир қучоқ оппоқ қўй жунларини титиб ўтирган экан. У эрмагини бир четга йиғиштириб, Турғунбекни бағрига босди-да, юз-кўзларидан ўпиб кетди:

- Яхши келдингми, теракдек бўйларингдан холанг айлансин. Мендан хабар оладиган сендан бўлак кимим бор, - деб Турғунбекни алқаб, ўқиш баҳона шаҳарда қолиб кетган ўғлидан ўзича нолиди.

Хола дастурхон тузашга киришди. Шу пайт Турғунбек аллақаердан тол хивичларини келтириб, бир зумда қўлбола камон ясади. Ойгул хола унинг эпчиллигидан хурсанд бўлишни ҳам, хафа бўлишни ҳам билмай:

- Қушларга, жониворларга озор бериб юрмагин, тағин. Улар ҳам Аллоҳнинг маҳлуқоти, - деб панд-насиҳат қилди.

Холасининг бу ўгитлари эса Турғунбекнинг ўнг қулоғидан кириб, чап қулоғидан чиқиб кетди. У эрталаб ўрнидан туриб қараса, қуёш бутун борлиқни ёритиб юборибди. Офтобадаги илиқ сувда юз-қўлларини ювиб, апил-тапил нонушта қилди-да, камонини қўлига олганча ташқарига отилди.

Турғунбекнинг шарпасини пайқаган Тўрткўз унга томон югуриб келди. У калта думини ликиллатиб, кўзини жавдиратаркан, бирор егулик берса керак, деган маънода ётсираганча бир неча қадам наридан қараб тураверди. Турғунбек Тўрткўзни қўрқитмоқчи ёки ҳазиллашмоқчи бўлдими, уни ўзи ҳам билмайди. Ўқ-ёйни ўнг қўли билан камоннинг таранг тортилган ипларига қўйиб, нақ итнинг қўзини мўлжалга олди. Орадан зум ўтмай ўқ-ёйнинг нинадек ўткир учи итнинг чап кўзига санчилди. Мерганлик қувончи узоққа чўзилмади. Тўрткўз оғриқ азобидан жон талвасада қаттиқ бир ғингшиди-да, сўнг унга ғазаб билан ҳамла қилиб, афт-башарасини ўткир тишлари билан ғажиб ташлади. Бир амаллаб итдан қутилган Турғунбек:

- Вой-дод, холажон, итингиз мени ўлдириб қўяди, - дея қичқириб, эшикка ўзини урди.

Ойгул хола бу ваҳимали овозни эшитиб, дарҳол оёққа қалқди. Бўсағада афт-башараси, уст-боши қип-қизил қонга беланган жиянини таний олмай ҳушини йўқотди... Унинг бахтига холанинг бир қўшниси ўзининг енгил машинаси билан шаҳарга кетаётган экан. У машинасини қушдек учириб, Турғунбекни шифохонага олиб борди.

Бу ерда қўли енгил жарроҳлар уни анча вақт даволашларига тўғри келди. Шифохонадан тузалиб чиқаётган куни Турғунбек бош ҳаким қабулхонасидаги тошойнада ўз аксини кўриб, қўрқиб кетди. "Наҳотки, бир умр башарам шунақа тасқара бўлиб қолса-я", - деган ўй кўнглидан ўтиб, икки кўзи жиққа ёшга тўлди.

Шуниси ажабланарлики, ўша кунги кўнгилсиз воқеадан қаттиқ таъсирланган холасининг бевақт вафот этганини ота-онаси ҳанузгача унга билдирмай келишади. "Холамга нима бўлди?" деб сўрашга эса ўзининг юраги дов бермайди.

Хуршид НУРМАМАТОВ.