1 ДЕКАБРЬ - ЖАҲОН СПИД (ОИТС)ГА ҚАРШИ КУРАШ КУНИ

АСР ВАБОСИ - БАРЧАНИ ОГОҲЛИККА УНДАШИ КЕРАК!

ХХ аср "вабоси" деб аталган ОИТС касаллиги инсоният олдида турган катта ижтимоий муаммолардан бири саналади. Бутунжаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра, бугунги кунда ОИВ инфекцияси дунёнинг барча мамлакатларини қамраб олган. У билан касалланганлар сони йилдан-йилга ортиб бораётганлиги барча давлатларни ташвишга солмоқда.

Ана шундан келиб чиқиб, мамлакатимизда касаллик хавфининг олдини олиш, унга қарши кураш чораларини ҳамда аҳоли ўртасида тушунтириш ва тарғибот ишларини кучайтириш масалаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2008 йил 26 декабрдаги "Ўзбекистон Республикасида ОИВ инфекцияси тарқалишига қарши кураш самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида"ги қарори ҳамда "Ўзбекистон Республикасида 2013-2017 йилларда ОИВ инфекцияси тарқалишга қарши курашиш стратегик дастури" бу борадаги ишлар самарадорлигини оширишда муҳим аҳамият касб этмоқда.

Маълумки, ОИТС касаллиги асосан жинсий алоқа йўли орқали ҳамда касал одамга ишлатилган шприц ёки бошқа воситалардан фойдаланилганда (гиёҳвандлик), касал онадан ҳомилага ёки касал аёл эмизганида юқиши мумкин. Бундан ташқари, мутахассислар томонидан касалланган одамга ишлатилган стоматология ва сартарошлик жиҳозлардан фойдаланилганда ҳам юқиш ҳолатлари юқори эканлиги таъкидланади.

Юртимизда ОИТС касаллигининг кўпайиб боришига миграция жараёни, яъни хорижга ишлагани бориб, касалликни орттириб юртимизга келаётганлар, фоҳишабозлик, гиёҳвандлик, шунингдек, қондан-қонга юқувчи бу касаллик турли муолажалар - стоматология, косметалогия (татуаж, татуировка) хизматларидан фойдаланганда юқиш ҳолатлари юқори эканлиги ҳақида аҳолига, айниқса, ёшларимизга кенг маълумотлар бериш мақсадга мувофиқ.

Шу ўринда таъкидлаш керакки, айрим қизларимиз ўзларининг табиий чиройини сунъий тарзда янада гўзал қиламан деб, турли тузалмас дардларга дучор бўлиб қолишлари мумкин. Шу боис, улар тиббий, айниқса, маиший хизматлар - гўзаллик салонлари, косметолог хизматларидан фойдаланганда, ниҳоятда эътиборли бўлишлари лозим. Қолаверса, шахсий гигиена, соғлом турмуш тарзига риоя қилиш ҳам турли касалликлар келиб чиқишининг олдини олади.

Ана шу жиҳатлар, касалликнинг келиб чиқиши билан боғлиқ жараёнлар ҳақида умумтаълим мактаблари, лицей ва коллежларда мутахассислар, шифокорлар иштирокида суҳбатлар, учрашувлар ўтказиш, кенг кўламда тарғибот, тушунтириш ишларини олиб бориш ёшларимизнинг бу борадаги билим ва тушунчаларини кенгайтиради, касаллик келиб чиқишининг олдини олишга хизмат қилади. Тарғибот ишлари олиб боришда ўқитувчи ва мураббийлар алоҳида жонбозлик кўрсатишлари керак.

Умуман, охир-оқибат инсонни ўлимга олиб борувчи ОИВ инфекцияси касаллиги хавфи борлиги, унинг юқиши эҳтимолидан ҳеч ким кафолотланмаганлиги ҳар биримизни ҳушёр ва огоҳ бўлишга ундаши керак.

Гулчеҳра МУЛЛАЖОНОВА,

Андижон педагогика коллежи ўқитувчиси.