ПРЕЗИДЕНТ АЁЛЛАР

КОРЕЯНИНГ БИРИНЧИ ПРЕЗИДЕНТ АЁЛИ

Ўзбекистон ва Жанубий Корея ўртасидаги муносабатлар йилдан-йилга кенгайиб, икки мамлакат ўртасидаги ҳамкорлик мустаҳкамланиб бормоқда. Дўстона муносабатларнинг мустаҳкамланишида Жанубий Кореянинг биринчи президент аёли Пак Кин Хенинг ҳам хизмати катта. Шу ўринда унинг ҳаёти ва фаолияти билан қисқача танишиб ўтишни лозим топдик.

2012 йилда Жанубий Корея тарихида биринчи марта президентликка аёл киши сайланди. Бу аёл 60 ёшли Пак Кин Хе бўлиб, сайловда 51,5 фоиз овоз олиб, президентлик курашида ғалаба қозонди. Пак Кин Хе "Сэнури" консерватив сиёсий партиясининг раҳбари сифатида рақиби - 48 фоиз овоз олган демократик партия вакили Мун Джэ Инни ортда қолдирди.

Пак Кин Хе оилада тўнғич фарзанд бўлиб, 1952 йили 2 февралда бўлғуси президент Пак Чон Хи ва Юк Ён Су оиласида дунёга келди. Кейинчалик уларнинг оиласида бир ўғил ва бир қиз туғилди.

Пак Кин Хе 1970 йилда ўрта мактабни тугатгач, Сеул университетида таҳсил олиб электротехника мутахассислиги бўйича диплом эгаси бўлди. Кейинчалик у Тайвань университетининг, 2008 йилда Кореянинг етакчи илмий-техника институтининг ҳамда 2010 йили Соган университетининг дипломларининг соҳиби бўлди.

Унинг отаси Пак Чон Хи 1961 йили давлат тўнтарилишидан сўнг ҳокимиятга келган, 18 йил давомида (1963-1979) Жанубий Корея президенти сифатида фаолият олиб борган. Пак Чон Хи президентлик даврида ўзининг муваффақиятли иқтисодий сиёсати, шунингдек, қатор репрессиялари билан машҳур бўлган. Айрим кореяликлар уни давлатни қашшоқликдан олиб чиққан, деб мақтасалар, яна айримлари соғлом фикрли кишиларни тайзиққа олганликда айблайдилар.

1974 йили президентга суиқасд уюштирилганда, президент омон қолиб, унинг рафиқаси қаттиқ жароҳатланди ва тез орада оламдан ўтди. Бева қолган президент бошқа уйланмади.

Шу тариқа мамлакатнинг биринчи хоними вазифаси президентнинг тўнғич қизи - Пак Кин Хега ўтади.

1979 йили 26 октябрда Пак Чон Хи Корея Марказий разведка бошқармаси томонидан ўлдирилади. Отасининг вафотидан сўнг Пак Кин Хе бир неча бор отаси олиб борган сиёсатни қоралади ва жамоат олдида отасининг жиноятлари учун кечирим сўради. Отаси тутган йўл Жанубий Кореянинг сиёсий ривожланишига ва конституциясига катта зиён етказганини таъкидлади.

1981 йили Пак Кин Хе диний семинарияда ўқиди, шундан сўнг ўзини сиёсатга бағишлади. Оила қурмасликка, ҳаётини сиёсатга бағишлашга аҳд қилди.

1998 йили Жанубий Корея парламентига ўтказилган сайловларда Пак Кин Хе Тэгу округидан депутат этиб сайланди. Шундан сўнг 2008 йилгача у худди шу округдан яна уч марта депутат бўлди.

2004-2006 йиллар давомида буюк давлат партиясига раҳбарлик қилди. Шу давр ичида партия 40 дан ортиқ турли сайловларда ғолиб бўлди. Сиёсатчилар фикрича, бунда Пак Кин Хенинг хизмати катта бўлиб, унга "сайловлар маликаси" деб ном ҳам беришган.

2007 йилда Пак Кин Хе президентлик сайловида ўз номзодини қўйди, аммо рақиби Ли Мён Бакга ютқазиб қўйди.

2011 йилда буюк давлат партиясининг обрўси тушиб кетганлиги сабабли унинг номи "Сэнури" деб ўзгартирилди ва партиянинг фаолияти ҳам анча дадиллашади. 2011 йил декабрда Пак Кин Хе партия раҳбари этиб сайланди. 2012 йилда "Сэнури" партияси парламентда 300 та ўриндан 152 ўринга эга бўлиб, ғалаба қозонди ва Пак Кин Хе президентликка яна ўз номзодини қўйди. 2012 йил 19 декабрда бўлиб ўтган сайловда Пак Кин Хе 51,5 фоиз овоз олиб, Жанубий Корея тарихида биринчи аёл президент бўлиб сайланди.

Ўзининг чиқишларида Пак Кин Хе миллий хавфсизлик биринчи галдаги вазифа эканлиги, шунингдек, Шимолий Корея билан муносабатларни ижобий томонга ўзгартиришга тайёрлигини ҳам билдирди.

Давлат раҳбари сифатида мамлакат иқтисодиётини юксалтириш, халқ турмуш фаровонлигини ошириш ўзининг асосий мақсади эканлигини кўп бор такрорлайди. Мақсад сари дадил интилиши, метин иродаси, юрт равнақи учун фидойилиги билан Пак Кин Хе нафақат кореялик аёллар, балки дунё аёллари ўртасида ҳурмат-эътибор топган.

Нигорахон ТОЖИМАТОВА тайёрлади.