ТУРМУШ ЧОРРАҲАЛАРИДА

...ЭНДИ ДАДАМ БИЗНИ ҲАЙДАМАЙДИМИ?

Даврон ишдан қайтиб, дарвоза хатлаб ичкарига кириши билан онаси Сарви холанинг "бунча терингиз юпқа бўлмаса, гапим ёқмай қолган бўлса, кетаверинг, ушлаб турганим йўқ. Ўғлимга ҳам хайронман. Нуқул тарафингизни олади. Она керакмас унга", деган гапларини эшитиб, юраги сиқилди.

Сарви хола дарвозадан кириб келган ўғлини кўриб, янада дадилланди. Даврон тўғри уй ичкарисига кириб, йиғлаб ўтирган Холиданинг шартта қўлидан ушлади-да, ташқарига бошлади. - Тўйиб кетдим, сен кетсанг тинчийман, шекилли.

Шу пайт ташқаридан кириб келган Тошмат ота гап нимадалигини тушуниб:

- Эҳ, хотин, нима қилиб қўйдинг? Гулдай оила хазон бўлса яхшими? Нима истайсан ўзи? - дея койиди хотинини.

- Қўяверинг, сиз аралашманг, ўзлари ҳал қилишади, - жавоб берди Сарви хола.

Кўзига ҳеч нарса кўринмай жаҳл отига минган ўғлини инсофга чақириб, бўлмади. Даврон кўчага чиқиб, машина ушлаб келди. Хотинини машинага ўтқазди. Ҳовлида ўйнаб юрган Сардорни даст кўтариб, хотинига узатди. Нима бўлаётганини тушуниб етмаган Сардор Давроннинг бўйнидан маҳкам қучоқлаб олганча, уни қўйиб юбормай, "Дадажон, мен ҳеч қаёққа кетмайман, сиз ҳам биз билан юринг", деб йиғларди.

Даврон боланинг жажжи қўлчаларини бўйнидан шартта юлиб олди-да, машинага ўтқазди. Ҳайдовчига "ҳайда" деди-да, ўгирилиб ҳовлига кириб кетди. Сарви хола Давроннинг хатти-ҳаракатини маъқуллади. Тошмат ота бошини сарак-сарак қилганича:

- Ҳали бу ишинг учун афсусланасан, - деб қўйди ғазаб билан.

Шу зайлда кунлар ўтди. Даврон ҳар сафаргидай бугун ҳам ишдан келиб, энди кечки овқатни еб бўлган эдики, дўсти Шокир дарвозадан чақириб, ичкарига кириб келди. Улар биргалашиб кўчага отландилар.

- Дўстим, кел, бир чойхонага бориб отамлашайлик. Аввал бизларникига кириб қўлимдаги нарсаларни ташлаб чиқамиз. Кейин бораверамиз.

Даврон суҳбатдошга маҳтал бўлиб турганиданми ёки хотини ва фарзандисиз ҳувиллаган ҳовлида ўтиришни хоҳламаганиданми, таклифга рози бўлди. Шокир ўз уйи дарвозасидан ичкарига кириб борганида ассалому-алайкум, хуш келибсизлар, дея қаршисига пешвоз чиққан хотинига қўлидаги халталарни берди. Онасининг этагига ёпишиб олиб, унга ётсираганча мўлтираб қараб турган болакайни эркаламоқчи бўлди. Бироқ бола ундан ўзини олиб қочиб, онасининг этагига маҳкамроқ ёпишди.

Шокир бир "уҳ" торти-да, "Қани кетдик", деди Давронга. Улар биргалашиб кўчага чиқдилар.

- Ўзинг биласан, Омина билан фарзанд кўрмадик. Ажралишга қарор қилдик. Очиғи, унинг умрини беҳуда ўтказгим келмади, жавобини бердим. Бир етимнинг бошини силасам ажабмас, Аллоҳ мени ҳам фарзанд билан сийласа, деб, боласи учун Роҳилага уйландим. Мана олти ой бўляптики, ўша боланинг бир оғиз "дада" деган сўзига зорман. У эса ҳамон бегонасирайди. Лом-мим демайди. Ўзингники бўлмаганидан кейин қийин экан-да, дўстим, - хўрсиниб деди Шокиржон. - Наҳотки, бир оғиз "дада" дейиш шунчалар қийин бўлса? Менинг гуноҳим нима? Нега Аллоҳ мени фарзанддан қисяпти, нега?

- Қўй, дўстим, куюнма, сенга ҳам Аллоҳ бериб қолар, - дея олди зўрға.

- Сенга гапириш осон. Паҳлавондай ўғлинг бор. Мени қаёқдан ҳам тушунардинг.

Давронга дўстининг ҳолати қаттиқ таъсир қилди. Шу куни уйига келди-да, Холида ва Сардорни олиб келиш учун қайнонасиникига йўл олди. Дўстининг сўзлари, ҳалиги боланинг маюс боқиб турган кўзлари унга тинчлик бермасди. Ўғлининг "кетмайман", деганига қарамай, жаҳл устида бўйнига осилган қўлчаларини юлиб олиб, машинага ўтқазганини эслаб, юраги увишиб кетди.

Келини йўқ уй ишлари Сарви холанинг ўзига қолди. Ҳовли - ҳаятнинг иши, қозон-товоқ, пишир-куйдир билан овора бўлган, уй ишларига ўралашиб қолган Сарви хола бир кечада кўрпа-тўшак қилиб ётиб қолди. Энди кўзи илинган экан, набираси Сардорнинг "Бувижон биз келдик," деган овозини эшитиб қандай туриб кетганини сезмади. Тура солиб ҳовлига чиқиб, ўзи томон югурганича шошиб келаётган набирасини бағрига босди:

- Келдингми, болажоним? Овозингдан ўргилай. Келдингизми, келин? Қудаларим яхшими? - деди гўё ҳеч нарса бўлмагандай. Сарви холанинг бу гапларидан кўнгли тўлган Тошмат ота анча енгил тортди. Холида дарҳол кечки овқатга уннади. Ош дамлаб, дастурхонга торди.

- Қани, олинглар энди. Ошни ўзиям роса боплабсиз, келин. Қўлингиз асло дард кўрмасин, - дея Тошмат ота кампирига маъноли қараб қўйди. Сарви хола уни тушунгандай бошини сарак-сарак қилиб, гап очишга ботинмади. Сардорнинг жарангдор овози орадаги ноқулайликка барҳам бергандай бўлди: Бобожон, энди дадам бизни ҳайдамайдими? - сўради у.

- Йўғ-ей, нима деяпсан? Сен ўз уйингдасан.

- Мен сизларни жуда-жуда соғиндим.

- Биз ҳам сени соғиндик, чироғим. Энди сизларни ҳеч қаёққа қўйиб юбормайман, тўғрими бобоси? - деди Сарви хола?

- Албатта, - дея Тошмат ота маъқуллади.

Даврон Сардорбекнинг гап, сўзларини тинглаб, мийиғида кулиб қўяркан, ҳамон дўсти Шокирга бегонасираб қараб турган болакайнинг ғамгин чеҳраси кўз олдидан нари кетмасди.

Мавлуда АЗИМОВА.