21 октябрь - ўзбекистон республикасининг "давлат тили ҳақида"ги қонуни қабул қилинган кун

ТИЛ - МИЛЛАТ КЎЗГУСИ

Юртбошимиз Ислом Каримовнинг ташаббуси ва жасорати билан ҳали собиқ иттифоқ ҳукмронлиги давом этаётган 1989 йилнинг 21 октабрида Ўзбекистон Республикасининг "Давлат тили ҳақида"ги қонуни қабул қилиниб, она тилимизга давлат тили мақоми берилди. Шундан буён ҳар йили мана шу сана тил байрами сифатида кенг нишонланиб келинади.

Мустақилликнинг дастлабки йилларидан бошлаб эса ўзбек тилини ривожилантириш ва такомиллаштиришга оид қатор ҳужжатлар қабул қилинди. Тилимизга бўлган ҳурмат ортди, ўзбек тили ривожига салмоқли ҳисса қўшган буюк намоёндаларнинг номлари шарафланди. Мамлакатимиздаги барча расмий ҳужжатлар она тилимизда юритилиши йўлга қўйилди.

Мамлакатимизда 1993 йил 2 сентабрда "Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосини жорий этиш тўғрисида"ги қонуннинг қабул қилиниши тилимизга бўлган эътиборни янада оширди. Ўз тилимизда сўзлашиш бахтнинг нақадар улуғ эканлигини чин маънода англадик.

Миллати, урф-одати, дини, келиб чиқишидан қатъи назар инсоннинг ўзлиги энг аввало, она тили, она алласи орқали шуурига сингдирилади. Шу маънода айтиш мумкинки, сўз фикр қуролидир. Киши қанчалик кўп сўз билса, унинг фикрлаш доираси, дунёқараши ҳам шунчалик кенг бўлади. Сўз мулкининг султони ҳазрат мир Алишер Навоий сўзга "Кўнгил денгиздир, сўз эса кўнгил тубидаги олмосдир" дея тариф беради. Кишилик жамиятида инсонлар ўртасидаги мулоқот воситаси ҳисобланган тил чиндан ҳам инсоннинг маънавий камолотини белгилайди, унинг ақл-заковоти ва ҳулқ-атвори шаклланишига катта ёрдам беради.

Дарҳақиқат, сўзни ўз ўрнида ишлата билиш, адабий тил меъёрларидан тўғри фойдалана олиш, айтаётган ҳар бир сўзимизни атрофдаги инсонларга, уларнинг руҳиятига қандай таъсир кўрсатишини мушоҳада этган ҳолда бирор фикр билдириш инсоннинг қай даражада маънавий етук шахс эканлигини кўрсатади. Шу боис тилимизнинг қадрига етайлик, ардоқлайлик. Қолаверса, тилимизни миллат кўзгуси сифатида бутун бўй-басти билан янада такомиллашишига, келажак авлодларга ранг-баранглиги ва жозибасини йўқотмаган ҳолда етиб боришига ҳисса қўшиш ҳар биримизнинг бурчимиз эканлигини асло, унутмаслигимиз лозим.

Турғуной КАЗИЕВА,

Андижон педагогика коллежи катта ўқитувчиси.